फूलधारणा वाढ, अळी नियंत्रण आणि मर रोगापासून संरक्षणासाठी एकात्मिक फवारणीचे नियोजन महत्त्वाचे.
विशेष प्रतिनिधी:
राज्यातील बहुतांश भागांत सध्या तूर पीक कळी अवस्थेत असून, पुढील काही दिवसांत फूलधारणेला सुरुवात होणार आहे. पिकाच्या उत्पादनाच्या दृष्टीने ही अत्यंत महत्त्वाची अवस्था मानली जाते. याच काळात पिकावर पाने गुंडाळणारी अळी आणि मर (विल्टिंग) यांसारख्या समस्यांचा प्रादुर्भाव वाढतो, ज्यामुळे उत्पादनात मोठी घट येऊ शकते. त्यामुळे या अवस्थेत योग्य फवारणी आणि खत व्यवस्थापन कसे करावे, याविषयी अनेक शेतकरी संभ्रमात आहेत. याच पार्श्वभूमीवर कृषी तज्ज्ञांनी एक महत्त्वाची फवारणी सुचवली आहे.
सध्याच्या परिस्थितीत फूलधारणा वाढवणे, अळी आणि बुरशीजन्य रोगांचे नियंत्रण करणे या तीन मुख्य बाबींवर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे.
एकात्मिक फवारणीचे नियोजन:
शेतकऱ्यांनी या अवस्थेत एक टॉनिक, एक अळीनाशक आणि आवश्यकतेनुसार एका बुरशीनाशकाचा एकत्रित वापर करावा, असा सल्ला देण्यात आला आहे.
१. फूलधारणा वाढवण्यासाठी (टॉनिक/बायोस्टिम्युलंट):
अधिक फुले लागण्यासाठी आणि त्यांची गळ रोखण्यासाठी चांगल्या दर्जाच्या बायोस्टिम्युलंटचा वापर करणे फायदेशीर ठरते.
-
कोरोमंडलचे फॅनटॅक प्लस (Fantac Plus): २० मिली प्रति १५ लिटर पंप.
-
पाटील बायोटेकचे झक्कास गोल्ड (Zakkas Gold): ५ मिली प्रति १५ लिटर पंप.
-
पर्यायी: टाटा बहार किंवा इतर नामांकित कंपन्यांचे अमिनो ॲसिडयुक्त टॉनिक वापरता येईल.
(टीप: यापैकी कोणत्याही एकाचाच वापर करावा.)
२. अळी नियंत्रणासाठी (अळीनाशक):
सध्या तुरीवर पाने गुंडाळणाऱ्या अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे. याच्या नियंत्रणासाठी खालीलपैकी एक अळीनाशक वापरावे.
-
एफएमसीचे कोराजन (Coragen): (घटक: क्लोरॲण्ट्रानिलीप्रोल १८.५% SC) – ६ मिली प्रति १५ लिटर पंप. हे थोडे महाग असले तरी अत्यंत प्रभावी आहे.
-
पर्यायी: इमामेक्टीन बेन्झोएट ५% SG (उदा. सिंजेंटाचे प्रोक्लेम, ईएम-१, मिसाईल) – १० ते १२ ग्रॅम प्रति १५ लिटर पंप.
३. मर/उधळणे रोगासाठी (बुरशीनाशक):
ज्या शेतकऱ्यांच्या शेतात मर रोगाची (विल्टिंग) समस्या आहे, त्यांनी आंतरप्रवाही बुरशीनाशकाचा वापर करावा. फवारणीपेक्षा ड्रेचिंग (आळवणी) जास्त प्रभावी ठरते, तरीही फवारणीतून काही प्रमाणात नियंत्रण मिळवता येते.
खत व्यवस्थापन:
जर पिकाला खताची मात्रा देणे बाकी असेल, तर या अवस्थेत १०:२६:२६ किंवा १४:३५:१४ यांसारख्या खतांची दीड ते दोन बॅग प्रति एकर या प्रमाणात मात्रा द्यावी, ज्यामुळे पिकाला योग्य पोषण मिळून फूलधारणेस मदत होईल.
थोडक्यात, कळी अवस्थेतील ही एकात्मिक फवारणी आणि योग्य खत व्यवस्थापन तुरीच्या पिकाला रोग व किडींपासून वाचवून भरघोस उत्पादनाचा पाया रचू शकते. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकाचे निरीक्षण करून त्वरित उपाययोजना कराव्यात, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
