शासकीय नोकरी, आयकर आणि चारचाकी वाहन असणाऱ्या कुटुंबांना बसणार फटका; चुकीची माहिती दिल्यास पैसे वसुलीची शक्यता.
विशेष प्रतिनिधी, मुंबई:
‘लाडकी बहीण’ योजनेअंतर्गत सुरू असलेल्या ई-केवायसी प्रक्रियेमुळे हजारो महिला लाभार्थी अपात्र ठरण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. केवळ ई-केवायसी पूर्ण करणे लाभासाठी पुरेसे नसून, या प्रक्रियेद्वारे सरकार लाभार्थ्यांच्या कौटुंबिक माहितीची सखोल पडताळणी करत आहे. यामध्ये अनेक महिलांचे अर्ज बाद होऊन त्यांना मिळणारे मासिक अनुदान कायमचे बंद होऊ शकते, इतकेच नव्हे तर आतापर्यंत मिळालेल्या रकमेची वसुली होण्याचीही शक्यता वर्तवली जात आहे.
सध्या राज्यभरात ‘लाडकी बहीण’ योजनेसाठी ई-केवायसी करण्याची प्रक्रिया सुरू असून, त्यासाठी १८ नोव्हेंबर ही अंतिम मुदत देण्यात आली आहे. मात्र, अनेक महिलांना असे वाटत आहे की, ई-केवायसी करणे ही केवळ एक औपचारिकता आहे. प्रत्यक्षात, या प्रक्रियेद्वारे सरकार लाभार्थ्यांच्या पतीचे किंवा वडिलांचे आधार कार्ड तपशील घेऊन संपूर्ण कुटुंबाच्या आर्थिक आणि शासकीय नोंदी तपासत आहे. या पडताळणीमुळे अनेक अपात्र लाभार्थी उघडकीस येणार आहेत.
‘या’ कारणांमुळे हप्ता बंद होऊ शकतो:
शासनाने योजनेसाठी घालून दिलेल्या नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या महिलांचे हप्ते बंद केले जाणार आहेत. खालील निकषांमध्ये बसणाऱ्या कुटुंबातील महिला अपात्र ठरतील:
-
उत्पन्न आणि कर: ज्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाख रुपयांपेक्षा जास्त आहे किंवा कुटुंबातील कोणताही सदस्य आयकर भरत (ITR Filing) असेल, तर त्या कुटुंबातील महिलेला योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
-
शासकीय नोकरी: कुटुंबातील सदस्य (पती किंवा वडील) केंद्र किंवा राज्य सरकारचे कर्मचारी असतील, किंवा सेवानिवृत्तीनंतर निवृत्तीवेतन घेत असतील, तर अशा महिला अपात्र ठरतील.
-
चारचाकी वाहन: कुटुंबात (रेशन कार्डमधील कोणत्याही सदस्याच्या नावे) ट्रॅक्टर वगळून इतर कोणतेही चारचाकी वाहन नोंदणीकृत असेल, तर त्या कुटुंबाला या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही.
-
राजकीय पदे: कुटुंबातील कोणी सदस्य विद्यमान किंवा माजी खासदार/आमदार असेल, तर त्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
-
इतर योजनांचा लाभ: जर लाभार्थी महिला शासनाच्या इतर कोणत्याही योजनेतून दरमहा १,५०० रुपयांपेक्षा जास्त आर्थिक लाभ घेत असेल, तर तिला या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
-
कौटुंबिक मर्यादा: एका कुटुंबातून (रेशन कार्डनुसार) केवळ एक विवाहित आणि एक अविवाहित महिलाच या योजनेसाठी पात्र आहे. जर एकाच कुटुंबातील अधिक महिलांनी लाभ घेतला असेल, तर त्यांचे अर्ज रद्द केले जातील.
चुकीची माहिती दिल्यास वसुलीची कारवाई
ई-केवायसी प्रक्रियेदरम्यान पती किंवा वडिलांचा आधार क्रमांक घेऊन सरकार या सर्व निकषांची पडताळणी करणार आहे. जर एखाद्या महिलेने चुकीची माहिती देऊन लाभ घेतल्याचे सिद्ध झाले, तर तिचे अनुदान तात्काळ बंद केले जाईल आणि आतापर्यंत दिलेली रक्कम वसूल केली जाऊ शकते, अशी माहिती सूत्रांनी दिली आहे. त्यामुळे, सर्व महिलांनी आपली पात्रता तपासूनच ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करावी, असे आवाहन करण्यात येत आहे.
